UIT DE ONTWIKKELINGSGESCHIEDENIS
VAN HET MENSCHELIJK DENKEN. I
(VAN THALES TOT KANT)
[5]
EERSTE AFDEELING.
DE GRIEKSCHE WIJSBEGEERTE.
Zoo zijn …. in Griekenland enRome de grondslagen gelegd voor heel onze cultuur; daar zijn deaanvangen, de beginselen, de wortelen van onze beschaving tezoeken.
Bavinck. [7]
HOOFDSTUK I.
De Voor-SocratischeWijsbegeerte.
§ 1. InleidendeOpmerkingen.
Het land.
De beginselen onzer wetenschap zoeken we inGriekenland. We willen trachten, enkele oorzaken aan te geven, die ertoe leidden, dat hier in de oudheid zoo groote geestesbloeiontstond.
Het land—zijn bodem, geleding enkustontwikkeling—is één factor. Betrekkelijkonvruchtbaar, noopte het zijn bewoners tot inspanning, en al spoediggingen deze, mede aangelokt door de op vele plaatsen het landbinnendringende zee, varen, wat hen met volkeren, meer beschaafd danzij, in aanraking bracht. Een zwerm eilanden vormde de brug naarAzië. De vele bergen, die het land in allerlei hoekjes verdeelen,waren gunstig voor de ontwikkeling eener eenmaal begonnen beschaving:niet zoo licht als in een vlakte breidt zich een veroverend volk uitover ’t geheele land, en vernielt en verwoest alles.
Dit land was bewoond door een volk van groote begaafdheid.Ziehier de tweede factor. [8]
Een derde moment kwam er bij. In de oudheid moet, voor het ontstaanvan wetenschap, wel haast een priesterschap aanwezig zijn, die dennoodigen vrijen tijd heeft om te kunnen „studeeren.”Maar zoo een priesterstand wordt licht een gesloten pri